Matbaa ve kağıtta olduğu gibi mürekkebi de bulan yine Çinlilerdir. Çinli bir filozof olan Tien-Lcheu MÖ 2697 yılında mürekkebi bulmuştur. İlk başlarda mürekkebi hiyeroglif yazmaları karartmada kullanırlarken, mürekkep daha sonra farklı amaçlarla da kullanılmıştır.
Yakın tarihlerde Mısırlıların da mürekkep kullandığına dair bulgulara rastlanmıştır. Asurluların, Mısırlıların Yunanlıların pişirilmiş topraktan yaptıkları levhalar üzerinde ve taş üstünde yazdıkları yazılar günümüze kadar ulaşmıştır.
Romalıların ve Yunanlıların, düşünce tarzlarını yazı ile ifade ettikleri görülür. Mısırlılara ait pek çok mezar da kırmızı yazılı papirüsler bulunmuştur. Daha sonra Yeniçağa geçişle dolma kalem mürekkebi, marka mürekkebi gibi çeşit çeşit mürekkepler bulunmuştur. Daha sonra matbaalarda da kullanılmak üzere gümüş, bronz, yağlı, altın yıldızlı matbaa mürekkepleri de yapılmıştır ama matbaacılar yaptıkları mürekkep formüllerini meslek sırrı diye gizli tutuyorlardı.
Matbaa mürekkep formülleri ancak usta çırak ilişkisi ile öğrenilebiliyordu. Böyle olunca her usta kendi formülünü bulmak zorundaydı. Daha sonra bir Fransız şirketi bir matbaa mürekkebi fabrikası kurmuş ve ilk kez mürekkepte seri üretime geçilmiştir. Bu olay matbaacılar için büyük bir devrim olmuştur. Günümüzde renk renk mürekkep çeşitleri vardır ama hepsinde var olan ortak özellik renk veren bir katı bir madde olması ve onları birbirine bağlayıcı görevi gören bir de akışkan madde olmasıdır.
Tabi teknolojinin gelişmesiyle birlikte mürekkeplerin içindeki maddeler de değişmiştir. Bilinen ilk matbaa mürekkebinde keten tohumu ve reçinenin karbon karası karıştırılarak bulunmuştur. Kullanılan baskı cinsine ve mürekkebine göre bazıları daha hızlı kururken bazı mürekkepler de daha yavaş kuruma özelliğine sahiptir. Bazen de kuruma hızına dışardan da müdahale edilip daha da hızlandırılabilir. Bazen de mürekkebin içine konulan uçucu maddelerle çok daha kolay kuruma özelliği olan bir forma kavuşturulur.
Hangi mürekkep kullanılırsa kullanılsın matbaacılıkta mürekkep olmazsa olmazlardandır.
